Patent
Patent, gerçekleştirilen buluşlara yönelik olarak, ilgili buluşu gerçekleştiren kişiye belirli bir süre sağlanan münhasır haktır. Patent tanımının ne olduğunu iyi anlayabilmek için, buluş tanımının ne olduğunu izah etmek gereklidir. Buluş tanımı, kısaca herhangi bir teknik soruna getirilmiş olan bir teknik çözüm veya teknik yöntem olarak tanımlanır. Buluşlar, tarımda dahil olmak üzere, sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir ve uygulanabilir nitelikte herhangi bir soruna getirilmiş olan teknik çözümler olmalıdır. Dolayısı ile patent nedir sorusunun bir başka cevabı ise, herhangi bir teknik soruna getirilmiş olan bir teknik çözümün veya teknik yöntemin, teknik çözümü bulan kişi için belirli bir süre korunmasıdır diye verilebilir.
Patent alınması için resmi kuruluş olan Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde bir patent başvurusunun dosyalanması gerekmektedir. Bir patent başvurusunun, patent verilebilirlik kriterlerini karşılayıp karşılamadığına, patent başvurusunun yapıldığı resmi kuruluş tarafından (Türkiye’de Türk Patent) yapılan patent araştırması ve patent incelemesinin ardından karar verilmektedir.
Buluşu gerçekleştiren kişiye, patent başvurusu yaptıktan sonra, eğer patent başvurusu, patent verilebilirlik kriterlerini karşılıyor ise, patent belgesi (veya patent tescil belgesi) verilmektedir. Patent tescil belgesi, belge sahibine 20 yıllık münhasır hak tanımaktadır. Bu münhasır hak, patent belgesi sahibinin izni olmaksızın 3. kişilerin söz konusu buluşu herhangi bir ticari faaliyette bulundurmalarını engelleme hakkı vermektedir.
Patent kavramı, şirketlerimiz için yeni yeni önem kazanmaktadır. Patent kavramına uzak olan bir çok şirket, artık patent konusuna daha yakın ilgi göstermektedir ve patent konusunda çalışanlarının bilgilenmesi için çalışmalar başlatmaktadır.
Patent veya Faydalı Model hangi koruma şekli ile olursa olsun resmi başvuru yapılmadan önce dünya çapında erişilebilir veri kaynakları kullanılarak bir ön araştırma yapılması ve raporlanması gereklidir. Bu sayede buluşun dünyadaki yerinin tespit edilmesi sağlanmış olacaktır. Kapsamlı yapılacak bir araştırma ile olası bir Patent ya da Faydalı Model başvurusunun yapılması durumunda belge alarak tescil ile sonuçlanma ihtimali hakkında bilgi ve fikir sahibi olunacaktır. Başvuru öncesinde gerçekleşen Ar-Ge masrafları, patent sürecindeki maliyetler ve zaman kaybı gibi maddi/manevi kaynak israfları dikkate alındığında, ön araştırma yapılarak buluşun yeni olup olmadığı konusunda genel bir fikre sahip olmanın öneminin ne kadar büyük olduğu açıktır.
Ön araştırma yapılmadan gerçekleştirilen başvurular, yeni olmadığının tespiti neticesinde patent sürecinde belge alamamakta ya da mahkemelerde dava konusu haline gelerek yapılan tüm maddi/manevi emekler heba olmaktadır.
Ayrıca ön araştırma şeklinde tabir ettiğimiz buluşun yeniliğine ilişkin dünya çapında yapılacak araştırma sonucu; tarifname olarak tanımladığımız buluşu anlatan metnin önceki teknik kısmında yer alarak ilgili buluşun öneminin ve üstünlüklerinin rahatça ortaya konulabilmesi için mukayese ve karşılaştırma ortamı sağlamaktadır.
Ulusal ve bölgesel patent ofislerinin online patent araştırma veri tabanlarına örnekler;
- http://online.tpe.gov.tr/EPATENT/servlet/PreSearchRequestManager
Türk Patent ve Marka Kurumuna ait bu veri tabanı ile ülkemizde koruma talep eden, yayımlanmış tüm patent ve faydalı model başvurularına/belgelerine ulaşılabilir.
- http://ep.espacenet.com/ veya http://tr.espacenet.com/
Avrupa Patent Ofisi’nin (EPO) online patent araştırma veri tabanıdır.
- http://www.wipo.int/patentscope/search/en/search.jsf
Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı’nın (WIPO) online patent araştırma veri tabanıdır.
- http://www.uspto.gov/patents/process/search/
ABD Patent Ofisi’nin (USPTO) online patent araştırma veri tabanıdır.
- http://www.google.com/patents
Google online patent araştırma veri tabanıdır.
- Ayrıca, birçok ulusal ve bölgesel patent ofisinin internet sitelerinde de araştırma yapılabilir
Önemli bir konu ise bu veri tabanlarında yapılan araştırma sonucunda çıkan verilerin iyi okunması ve buluş ile mukayese edilerek sağlıklı sonuçlara ulaşılmasıdır.
ÇANKAYA PATENT’in uzman teknik ekibi yukarıda belirtilen Ulusal ve Uluslararası veri tabanlarında ve ayrıca özel veri tabanlarında çeşitli kriterler kullanarak yaptıkları patent ön araştırması neticesinde teknik raporlar hazırlamakta ve bu raporlarda ilgili buluşu yenilik, buluş basamağı, sanayiye uygulanabilirlik kriterleri açısından değerlendirmektedirler. ÇANKAYA PATENT teknik ekibi buluşun patent alma ihtimali ve buluşa nasıl bir katkı sağlandığında mevcut durumun aşılabileceği konusunda değerli müvekkillerine raporlar hazırlayarak yol gösterici çalışmalar yapmaktadırlar
Patent ve faydalı model belgesi başvurularında, başvurunun ilk yılının dolması ile birlikte her yıl yıllık ücretlerin ödenmesi gerekmektedir. Yıllık ücretler, başvurunun yapıldığı tarihe denk gelen güne kadar Türk Patent Enstitüsü nezdinde ödenmektedir. Yıllık ücretlerin zamanında yatırılmaması durumunda, takip eden 6 ay içerisinde cezalı olarak yatırılmaları mümkündür. Yıllık ücretlerin ödenmemesi durumunda, başvurular veya belgeler geçersiz kılınmaktadır
Patent tescili, gerçekleştirilen bir buluşun korunması amacıyla Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde patent başvurusunun dosyalanması işlemidir.
Patent tescil başvurusu yapılmadan önce, ulusal ve uluslar arası patent veritabanlarında bir patent sorgulaması yapılmalıdır. Bu patent sorgulama neticesinde patent başvurusu yapılıp yapılmaması yönünde karar verilmelidir.
Patent tescil başvurusu yapılmadan önce, patent başvuru dokümanlarının (tarifname, istemler ve teknik çizimler) iyi bir şekilde hazırlanması gerekmektedir. Zira bir patentin temeli ön araştırma ve hazırlanan tarifname ile atılır. Temel olması gerektiği gibi sağlam atılır ise buluşun patent ile korunması aşaması sorunsuz geçece ve bu süreç sonrasında elde edilen patent güçlü bir patent olacaktır. Tüm bu işlemler ÇANKAYA PATENT'in deneyimli ve bilgili teknik ekibi tarafından gerçekleştirilmektedir.
İZLEME HİZMETİMİZ
İzleme hizmetimizden ULUSAL ve ULUSLARARASI Teknoloji İzleme Hizmeti şeklinde iki ayrı kategoriden yararlanabilirsiziniz.
ULUSAL/ULUSLARARASI Teknoloji İzleme Hizmetimizin kapsamı ve firmanıza sağlayacağı faydalar aşağıda sıralanmıştır.
- Firmanızın faaliyet alanına giren patent/patent başvuruları arasında kapsamlı bir araştırma yaparak taranması ve raporlanması sonucunda sektördeki gelişmelerin tarafınızdan takibinin kolaylaşması,
- Firmanızın gelecek iş planlarının ya da yatırım yapmayı düşünülen iş alanlarının belirlenmesine kılavuz oluşturulması,
- Sektörde yer alan rakiplerinizin başvurularının her ay düzenli olarak takip edilebilmesi ve gerektiğinde itiraz/3.kişi görüşü şeklinde işlemlerin yapılması,
- Sektördeki yerinizi saptayabilmenize imkan veren en güncel ve güvenilir kaynağa sürekli olarak erişimin sağlanabilmesi,
- Aylık (tarafımızdan tercih edilir) ya da sizin belirleyebileceğiniz bir dönem aralığında yapılmış tüm başvurulara erişimin sağlanabilmesi,
- İlgilendiğiniz teknik alandaki patent/faydalı model belgesi başvurularına ve talep ettiğinizde tam metinlerine en hızlı ve kısa yoldan erişimin sağlanması,
- İtiraz etmek ya da konu ile ilgili detaylı bilgi almak istediğiniz başvuruların tespit edilebilmesi,
- Ar-Ge Kapsamında yapmış olduğunuz çalışmalarla ilgili benzer yayınların tespiti ve incelenmesine olanak yaratılması,
sağlanmaktadır.
Şahıs ve Firmaların ihtiyaçları doğrultusunda özel izleme hizmeti ÇANKAYA PATENT tarafından verilmektedir.
Patent ve faydalı model belgesi veya başvurularında, firma adresinin, başvuru sahibi veya belge sahibinin unvanının değiştirilmesi mümkündür. Bu değişikliklerin ücretlerinin ödenmesiyle birlikte Türk Patent ve Marka Kurumunda sicile kayıt edilmesi gerekmektedir.
Patent Hakkının Sona Ermesi
· Patent süresinin dolması,
· Başvuru sahibinin vazgeçmesi,
· Patent yıllık ücretlerinin süresi içinde ödenmemesi hallerinde patent hakkı sona erer.
Neden Patent?
- Rakiplerden önce patente konu olan ürünü/yöntemi pazara sunarak rakiplerin önüne geçilmesini sağlar,
- Prestij sağlar,
- Yeni teknolojilerin hayatımıza girmesine yardımcı olur,
- Tüketicinin tercihinde etkilidir, Patentli ürün güven verir,
- Yeni teknolojiyi kazanca dönüştürür,
- Buluşu yapan ile yatırımcıyı bir araya getirerek yeni teknolojileri insanlığın hizmetine sunar,
- Lisans konusu olabilir,
· Faydalı Model Belgesinde buluş basamağı (tekniğin bilinen durumunun aşılması) kriteri aranmaz,
· Koruma süreleri farklıdır,
· Usuller ve bu usuller sonucu elde edilen ürünler ve kimyasal esaslı buluşlar Faydalı Model Belgesi ile korunamaz,
· İnceleme raporu düzenlenmediğinden sadece Araştırma raporu düzenlendiğinden Faydalı Model Başvuru işlem süreci kısa, prosedürü kolaydır,
· Maliyet açısından da ekonomiktir. Ancak Tubitak’ın Patent için verdiği destekten yararlanılamamaktadır,
· Faydalı model belgesi verilerek sağlanan koruma 10 yıldır, Patent belgesi verilerek sağlanan koruma 20 yıldır.
| PATENT | FAYDALI MODEL |
| Başvuru | Başvuru |
| Araştırma ve Raporlama | Araştırma ve Raporlama |
| İnceleme ve Raporlama | ----- |
| Tescil işlemi | Tescil işlemi |
| Yenilik şart | Yenilik şart |
| Buluş Basamağı şart | ------ |
| Sanayide Uygulanabilirlik şart | Sanayide Uygulanabilirlik şart |
| 20 yıl koruma süresi | 10 yıl koruma süresi |
Patent Verilemeyecek Konular
· Patent Koruması Dışında Olan Konular,
· Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları,
· Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar,
· Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları,
· Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller,
· İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri.
Türkiye’de Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde patent başvurusu yapılmış buluşlar, sadece Türkiye’de sınırları içerisinde korunmaktadır. Türkiye sınırları dışında da buluşun korunması isteniyorsa, korumanın talep edildiği ülke veya bölgelerde de patent başvurusu yapılmalıdır. Özellikle yurt dışı pazarlara ihracat yapan şirketler için yurt dışı patent başvuruları büyük önem taşımaktadır.
Burada önemli olan konu, ilk başvuru yapıldığı andan itibaren 12 ay içinde (Rüçhan Süresi) yurt dışı başvuruların yapılmasının gerektiğidir. İlk başvuru tarihinden itibaren 12 aylık süre dolduktan sonra yurt dışında patent almak mümkün olmayacaktır. Rüçhansız yapılacak başvurularda ilk başvuru sonraki başvuruların yeniliğini olumsuz etkileyeceğinden, başvurular olumsuz sonuçlanacaktır.
Genel olarak yurt dışı patent başvuruları 3 şekilde gerçekleştirilebilir;
- ulusal patent başvurusu,
- bölgesel patent başvuruları (en yaygın olanı Avrupa Patent Başvurusudur)
- uluslar arası patent başvurusu (PCT)
Ulusal Patent Başvurusu
Ulusal patent başvurusu, buluşun korunmasının istendiği ülkelerdeki yetkili kurumlara yapılan patent başvurularıdır. Ulusal patent başvurularında ücretler, başvurulan ülke mevzuatlarının farklılıklarından dolayı ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Genelde buluşun korunmasının istendiği ülke sayısının 3’ten az olması durumunda ulusal patent başvuruları tercih edilebilir.
Ulusal patent başvurusu talebinizi takiben, ilgili ülkelerdeki çözüm ortaklarımız olan vekil firmalardan ücretler ve süreç hakkında detaylı bilgiler alınarak tarafınıza bilgi verilmektedir. Onayınız akabinde ilgili ülkelerde buluşunuza ilişkin patent başvuru işlemleri başlatılmaktadır.
Bölgesel Patent Başvuruları
Bölgesel patent başvuruları, belirli bir bölgede yer alan tüm ülkeler için yapılan patent başvurularıdır. En yaygın olanı Türkiye’nin de üyesi olduğu Avrupa Patent Başvurusudur. Avrupa Patent başvurusunun haricinde OAPI patent başvurusu ve ARIPO patent başvurusu olmak üzere 2 grup Afrika ülkeleri patent başvuru sistemi ve Avrasya patent başvuruları da diğer bölgesel başvuru sistemleridir .
Avrupa Patent Başvurusu (EP)
Avrupa Patent başvurusu, Türkiye’nin de taraf olduğu Avrupa Patent Sözleşmesi’ne taraf 36 ülkeyi kapsamaktadır. Yetkili Ofis Avrupa Patent Ofisi’dir. Üye ülkeleri kapsayacak şekilde Avrupa Patent Ofisi’nde yapılan başvurular ve işlemler tek bir dilde sürdürülmektedir. Avrupa Patent Ofisi’nde yapılan araştırma ve incelemelerin ardından patent alınırsa, bu patent tüm üye ülkelerde geçerli olabilmektedir. Ancak Patent alındıktan sonra he ülkede patentin geçerliliğinin sağlanması (validation) işleminin yapılması gerekmektedir.
Uluslar arası Patent Başvurusu (PCT)
Uluslar arası Patent başvurusu, 142 üye ülke için yapılmış olan bir patent başvurusu sürecidir. Uluslar arası Patent başvuru sistemi, patentle sonuçlanan bir sistem değildir, sadece tüm üye ülkeler için süreci ortak yürüterek belirli bir döneme (ilk başvuru yapıldığı tarihten veya varsa rüçhan tarihinden itibaren 30. ay) kadar getirmektedir. Uluslar arası Patent başvurusu (PCT Patent Başvurusu), tek bir dilde dosyalanır, tüm üye ülkeler için geçerli olacak bir patent araştırma raporu düzenlenir, arzu edilirse tüm üye ülkeler için geçerli olacak bir patent ön inceleme raporu düzenlenir. Başvuru sahibi, bu raporlar ile başvurunun devam etmesini istediği ülkelere giriş yaparak başvuru sürecini devam ettirmektedir.